Klooster Juliana
Een beknopte geschiedenis
Het Klooster Juliana was een Benedictijns mannenklooster,
gewijd aan de martelares Juliana van Nicomedië.
Het klooster werd waarschijnlijk tussen 1195 en 1210
door benedictijner monniken van de Abdij van Werden gesticht.
Volgens een apocriefe overlevering stond hier ooit een heidense tempel,
die door de missionaris Liudger was afgebroken.
De eerste vermelding van het klooster dateert uit 1226.
Het klooster bezat ongeveer 1180 hectare land, waaronder veengebieden
bij Scharmer, Kolham en Kropswolde.
Daarnaast bezat het 60% van het eiland Rottumeroog; het resterende deel
was eigendom van het Oldeklooster.
Het nonnenklooster Bethlehem nabij Rottum was een voorwerk van het klooster Juliana,
evenals Langenhuis (bij Doodstil) en Papekop (bij Wadwerd).
De kloosterkerk vormde tevens de kerk van de parochie.
Het klooster had ook het collatierecht van de parochie Eelswerd,
waarvan de dorpskerk op het kloosterterrein stond.
Om zich tegen aanvallen te beschermen groeven de kloosterlingen in de 16e eeuw
een dubbele gracht. De buitengracht werd aan west- en noordwestzijde met
(waarschijnlijk drie) bastions versterkt tegen de Spanjaarden.
In 1586 werd het klooster echter toch in brand gestoken en in 1587
deels verwoest door de Spanjaarden. In hetzelfde jaar werd het geplunderd door de
watergeuzen onder leiding van Matthijs Knoop.
De monniken namen hun intrek in het refugium aan de Oude Ebbingestraat in Groningen,
dat in 1607 werd verkocht. Het klooster zelf werd bij de reductie eigendom
van Stad en Lande, die de kloostergoederen later verkochten.
De 13e-eeuwse kloosterkerk bleef in gebruik. Geleidelijk raakte het klooster in verval.
In 1658 bezweek de zuidelijke vleugel en werd afgebroken. Hierbij ging ook een groot deel
van de radiaire structuur van de wierde van Rottum verloren.
In 1855 werd de noordelijke vleugel afgebroken, waarvan het puin werd gebruikt voor het
verharden van de weg. Tenslotte viel in 1885 de kloosterkerk ten prooi aan de slopershamer.
Op de fundamenten verrees in 1889 de huidige kerk van Rottum.
Onderzoek naar het verleden
In 2011 hebben Willem van wijnen en Ab Grimbergen een onderzoek gedaan naar
de fundamenten van het klooster. Zij deden dit met weerstandsmetingen.
De resultaten zijn medio 2012 gepresenteerd.
Naar aanleiding van deze resultaten is in november 2013 een filmpje gemaakt
van hoe het klooster eruit moet hebben gezien.
Dit filmpje zal op een later tijdstip hier ook worden gepubliceerd.